12 Ekim 2023
PROPAGANDA VE KAMU DİPLOMASİSİ İKİLEMİ
Propaganda, doğası gereği hedef alınan birey, toplum ve grupları itaatkâr ve uyumlu hale getirmeyi amaçlar. Böylece hedef, propagandayı kullanan için zararsız, kontrol edilebilir ve çıkarlarına hizmet edebilir hale getirilecektir. Başka bir deyişle, propaganda ile kamuoyu oluşturulacak ve hedef alınan toplum propagandayı uygulayanın çıkarlarına hizmet edecek şekilde biçimlendirilmiş olacaktır.
Günümüzde, iletişim teknolojisinin de hızla gelişmiş olmasından da yararlanan devletler ulusal çıkarları doğrultusunda yaygın biçimde dost veya hasım olarak belirledikleri ülkelere yönelik etki operasyonları sürdürmektedirler. Propaganda bu operasyonlarda dezenformasyonun diğer adıdır. Özellikle yalanla yoğrulan gri ve siyah propaganda yöntemleri ulusların birbiriyle olan ilişkilerine zarar vermektedir.
İkinci Dünya Savaşı sırasında işgale karşı Fransız direnişçisi olarak görev yapan akademisyen Jacques Ellul’e (1912-1944)* göre halkla ilişkiler de propaganda kapsamında düşünülmelidir (Ellul, 2021:11). Kamu diplomasisi için de aynı görüşü ileri sürmek mümkün olabilir mi acaba? Bu noktada aslında bir ikilemle karşı karşıya kaldığımızı söylemek gerekmektedir. Hiç kuşkusuz, kamu diplomasisi faaliyetleri arasında propaganda hissi veren bazı söylemler bulunmaktadır. Ancak kamu diplomasisi doğası gereği farklı tarafların birbirlerini daha iyi anlamak ve diyalojik bir ilişki üzerinden iyi ilişkilere ulaşma amacı taşımaktadır. Daha çok kandırma yöntemleri ve doğru olmayan söylemlerle muhataplarını çıkarları doğrultusunda yönlendirme içeren propaganda ile kamu diplomasisini bağdaştırmak doğru değildir. Esasen propagandanın da küresel iletişimin artan hızı karşısında etkisinin de azalmakta olduğunu unutmamak gerekmektedir.
*Jacques Ellul (2021), Propaganda. Aus dem Französischen von Christian Driesen. Wie die öffentliche Meinung entsteht und geformt wird. Westend Verlag. Frankfurt a. Main.
Son Yazılar
Kamu Diplomasisi Mi, Lobicilik Mi?
02 Ekim 2025
Görece yeni bir kavram olan “kamu diplomasisi”, çoğu zaman “lobicilik” ile eş anlamlı olarak kullanılmaktadır. Oysa lobicilik, özellikle Türkiye’nin Batı ülkelerinde karşılaştığı olumsuz propagandalar bağlamında gündeme gelmiş ve Amerika Birleşik Devletleri’nde bu amaçla faaliyet gösteren özel ticari kuruluşlar üzerinden yürütülen bir yöntem olarak öne çıkmıştır. Ancak bu yöntemin, geçmişte Türkiye’nin imajını düzeltmeye kayda değer bir katkı sağladığını söylemek güçtür.
Buna karşılık, kamu diplomasisi bir ülkenin dış politika hedeflerine sivil katkı sağlamayı amaçlayan bir yaklaşımdır. Bu bağlamda sivil destek; devlet diplomasisinin dışında, sivil toplum örgütleri, akademi, kanaat önderleri veya toplumun önde gelen isimleri tarafından yürütülen faaliyetleri kapsamaktadır. Örneğin, Amerika Birleşik Devletleri Kongresi veya Almanya Federal Meclisi (Bundestag) nezdinde, resmi lobi listeleri aracılığıyla gerçekleştirilen çalışmaların günümüzün diyalog temelli modern kamu diplomasisi ile karıştırılmaması gerekir. Kamu diplomasisi, bütün alt faaliyet alanlarıyla değerlendirildiğinde, “lobiciliğin” dar çerçevesinin ötesinde, çok daha geniş ve sınırsız imkânlar sunan bir alandır.
Dolayısıyla, kamu diplomasisinin kültür, sanat, bilim, spor, siyaset, ekonomi, ticaret, insani yardım ve diaspora diplomasisi gibi farklı alanlarda sunduğu imaj oluşturma, değiştirme ve pekiştirme fırsatlarından yararlanmak; ticari kuruluşlar aracılığıyla yürütülen dar kapsamlı “lobicilik” faaliyetlerinden çok daha etkili ve faydalıdır.
Devamını Oku
15 Temmuz Hain Darbe Girişimi ve Türk Kamu Diplomasisi
16 Temmuz 2025
15 Temmuz 2016’da milletimizin gösterdiği tarihi direnişin 9. yılında, FETÖ ile mücadelenin uluslararası boyutu ve Türkiye’nin kamu diplomasisi stratejileri bu özel sayıda ele alınmıştır.
